Profil kierowcy zawodowego i karta kwalifikacji kierowcy

Od 6 kwietnia br. zawodowe prawa jazdy wydawane są w oparciu o profil kierowcy. Kierowcy zagraniczni natomiast mogą ubiegać się już o uzyskanie karty kwalifikacji kierowcy. Karta ma wygląd zbliżony do prawa jazdy, a za jej wydanie kierowca zapłaci 150 złotych. Kolejną nowością jest profil kierowcy zawodowego. W praktyce jest to nowy system komputerowy, którego zadaniem jest elektronizacja wydawania dokumentów. Sprawdź zmiany w uzyskiwaniu kwalifikacji przez kierowców - obowiązujące od 6 kwietnia br.

Ubiegłoroczna nowelizacja ustawy o transporcie drogowym wprowadziła m.in. nowe zasady wydawania zawodowych praw jazdy - w oparciu o profil kierowcy oraz nowy dokument jakim jest karta kwalifikacji kierowcy. Dotychczas jednak te rozwiązania nie były stosowane ponieważ, należało:
- przygotować odpowiedni program komputerowy,
- dostosować organizacyjne wydziały komunikacji, czyli organy wydające te dokumenty.

Dokumenty dla kierowców będzie wydawał starosta.

Głównym celem zmian jest uporządkowanie dokumentów uprawniających do pracy na stanowisku kierowcy pojazdu ciężarowego lub autobusu.
Wydawanie karty kwalifikacji kierowcy będzie z jednej strony transpozycją do polskiego ustawodawstwa dyrektywy 2018/645, z drugiej zaś strony doprowadzi do tego, że ten sam organ, czyli starosta będzie wydawał dokumenty komunikacyjne dla kierowców.

Uwaga: Do tej pory prawo jazdy z wpisem kodu 95 wydawał starosta, a świadectwo kierowcy – Główny Inspektor Transportu Drogowego.
Ponadto o nabycie karty kwalifikacji kierowcy będzie można ubiegać się w każdym starostwie bez konieczności występowania do GITD. Zaś o wydanie karty będzie wnioskował kierowca.
Dotychczas to pracodawca występował dla kierowcy o wydanie świadectwa kierowcy, jako dokumentu potwierdzającego uprawnienia do wykonywania przewozu drogowego na stanowisku kierowcy.
 

Informacje o kierowcy znajdą się w CEPIK.

Warto też wspomnieć, iż informacje dotyczące szkoleń oraz badań kierowców będą odnotowywane w CEPiK. Wobec tego starosta będzie mógł weryfikować wydawane dokumenty, tj. prawo jazdy z wpisem kodu 95 i kartę kwalifikacji kierowcy, z danymi w centralnej ewidencji kierowców. A w razie potrzeby, z danymi z innych państw członkowskich Unii Europejskiej - co pozwoli na szybkie i wiarygodne sprawdzenie dokumentów będących podstawą do wydania uprawnień.

Jak będą wydawane dokumenty?

Kartę kwalifikacji kierowcy będzie wydawał, podobnie jak prawo jazdy z wpisem kodu 95, odpowiedni starosta. Nastąpi to na wniosek kierowcy na podstawie kopii świadectwa kwalifikacji zawodowej wydanego w Polsce oraz orzeczenia lekarskiego i psychologicznego o braku przeciwwskazań odpowiednio zdrowotnych i psychologicznych do pracy na stanowisku kierowcy.

Uwaga: Warto dodać, że wpis w krajowym prawie jazdy kodu 95 będzie następował na dotychczasowych warunkach.

Jakie znaczenie ma karta kwalifikacji kierowcy?

Karta kwalifikacji kierowcy jest dokumentem potwierdzającym uprawnienia do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy. Osoby posiadające taką kartę będą potwierdzać posiadane kwalifikacje zarówno w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, jak również w państwach trzecich.

Ze względu na duże zapotrzebowanie na ten dokument ze strony osób posiadających uprawnienia do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy oraz czasochłonny i kapitałochłonny proces jej uzyskania oraz wykorzystanie w dużej mierze poza Polską karta kwalifikacji kierowcy będzie podatna na jej podrabianie.

Stąd też karta będzie posiadać odpowiednio wysoki poziom zabezpieczeń analogiczny do tego, jaki występuje w przypadku innych dokumentów pierwszej kategorii jak:
- prawo jazdy,
- karta do tachografu czy
- zaświadczenie ADR.

Ponadto karta będzie zawierać wrażliwe dane, które na etapie wnioskowania o nią, jej produkcji i wydania, jak również przechowywania danych, muszą być odpowiednio chronione oraz zabezpieczone przed dostępem osób nieuprawnionych.

Czy kartę kwalifikacji kierowcy trzeba mieć przy kontroli?

Wraz z wprowadzeniem nowego dokumentu dokonano zmiany przepisów kodeksu drogowego. Uwzględniono w nim kartę kwalifikacji kierowcy jako dokument, który kierujący pojazdem będzie obowiązany mieć przy sobie i okazywać na żądanie uprawnionego organu.

Ważne: Ponadto uprawniono policję i ITD do zatrzymania karty kwalifikacji kierowcy za pokwitowaniem w razie jej unieważnienia.

Określono także tryb postępowania z zatrzymaną kartą, czyli obowiązek niezwłocznego, nie później niż w terminie 7 dni, przekazania jej staroście, który ją wydał.

Czym jest profil kierowcy zawodowego?

Kolejną nowością obowiązującą od 6 kwietnia jest profil kierowcy zawodowego.
W praktyce jest to nowy system komputerowy, którego zadaniem jest z jednej strony elektronizacja wydawania dokumentów, zaś z drugiej strony wykluczenie nieprawidłowości podczas procesu szkolenia kierowcy.

Jak wiadomo system dotychczasowych szkoleń okresowych był pod słabym nadzorem, co powodowało, że niektóre szkolenia były również na niskim poziomie. Skutkiem tego były między innymi liczne problemy na drodze, wynikające z braku odpowiedniej wiedzy lub nieprawidłowego zrozumienia przepisów przez kierowcę.
Profil kierowcy jest systemem komputerowym obsługiwanym przez wydziały komunikacji. Zawiera dane identyfikujące i opisujące osobę ubiegającą się o:
- wpis w prawie jazdy kodu 95,
- wydanie świadectwa kwalifikacji zawodowej i karty kwalifikacji kierowcy,
- wykonanie badań lekarskich i psychologicznych.

Jest on utworzony, udostępniany, aktualizowany i archiwizowany w systemie teleinformatycznym i wykorzystywany przez organy uprawnione do wydawania uprawnień komunikacyjnych np. prawa jazdy.

Jak założyć profil kierowcy zawodowego?

Profil kierowcy zawodowego będzie zakładany przez starostę na wniosek zainteresowanej osoby.

Starosta wprowadzi do niego informacje w zakresie przedłożonego odpowiedniego orzeczenia lekarskiego i psychologicznego. Następnie na wniosek kierowcy profil zostanie udostępniony wybranemu przez tę osobę ośrodkowi szkolenia, prowadzącemu kurs kwalifikacyjny lub szkolenie okresowe, w celu jego wypełnienia, czyli wpisania danych dotyczących przeprowadzonego kursu i szkolenia.

W przypadku osoby, która uczestniczyła w kursie kwalifikacyjnym, profil zostanie udostępniony wybranemu przez tę osobę wojewódzkiemu ośrodkowi ruchu drogowego, który przeprowadzi test kwalifikacyjny i odpowiednio zaktualizuje profil, tj. uzupełni go o wymagane dane po przeprowadzeniu przedmiotowego testu.

Po zakończeniu szkolenia okresowego w przypadku osób, które w nim uczestniczyły, lub po uzyskaniu pozytywnego wyniku z testu kwalifikacyjnego w przypadku osób, które uczestniczyły w kursie kwalifikacyjnym, profil kierowcy zawodowego wraz z wpisanymi w nim danymi zostanie wykorzystany do wydania przez starostę odpowiedniego dokumentu z kodem 95.

Jakie są zalety profilu kierowcy?

Zaletą rozwiązania dla kierowców będzie możliwość przechodzenia do kolejnych etapów uzyskania uprawnienia do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy bez konieczności okazywania dokumentów potwierdzających zakończenie szkolenia czy uzyskanie pozytywnego wyniku z testu kwalifikacyjnego.

Ważne: Profil przyśpieszy również proces – dane po uzyskaniu pozytywnego wyniku z testu kwalifikacyjnego trafią do starosty, który wyda odpowiedni dokument.

Przekazywanie danych i informacji będzie w zakresie integracji z systemem bezkosztowe dla podmiotów przekazujących te dane i informacje.

Podstawa prawna: 
 - ustawa z 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 poz. 1997)   
- rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 kwietnia 2022 r. w sprawie wydawania karty kwalifikacji kierowcy (Dz. U. z 2022r. poz. 742)